Cyklony - rodzaje
Pojęciem cyklon określamy nie tylko kształt pola ciśnienia (niż), ile określoną wirową postać cyrkulacji atmosfery. Z tą postacią cyrkulacji związane są właściwości poziomego i pionowego ruchu mas powietrza, właściwości rozdziałów między różnymi masami powietrza i warunki pogody.
Każdy cyklon przechodzi w swoim rozwoju wiele stadiów, których poznanie umożliwia określenie kierunku dalszego rozwoju tego układu. Na powstawanie i rozwój układów ciśnienia istotny wpływ mają warunki geograficzne i pory roku.
Rodzaje cyklonów
Zależnie od geograficznych warunków powstawania i właściwości budowy rozróżniamy:
- cyklony pozazwrotnikowe,
- cyklony zwrotnikowe lub tropikalne
Natomiast zależnie od właściwości powstawania rozróżniamy:
- cyklony frontowe, powstające na frontach atmosferycznych,
- cyklony lokalne - zwykle nieduże i płytkie, powstające czasem bez wyrażnego związku z frontami.
Decydujące znaczenie mają cyklony frontowe.
Zależnie od kierunku ruchu, rozróżniamy czasem:
- cyklony "nurkujące", przemieszczające się z północy lub północnego zachodu na południe i południowy wschód,
- cyklony "zachodnie", przemieszczające się na ogół z zachodu na wschód,
- cyklony "południowe", przemieszczające się z południowego zachodu, południa i południowego wschodu na północny wschód, północ lub północny zachód.
Stadia rozwojowe cyklonów
Rozróżniamy następujące stadia rozwojowe cyklonu frontowego:
- stadium początkowe lub stadium powstania cyklonu - od pierwszych oznak rozwoju niżu do pojawienia się pierwszej zamkniętej izobary, wielokrotnej 5,
- stadium młodego cyklonu - od powstania niżu do rozpoczęcia procesu okludowania się,
- stadium największego nasilenia rozwoju cyklonu - od rozpoczęcia procesu okludowania się do rozpoczęcia procesu wypełnienia się cyklonu,
- stadium wypełnienia się cyklonu - od rozpoczęcia się procesu wypełnienia do całkowitego zniknięcia niżu, jako samodzielnego układu ciśnienia na mapie dolnej.
Stadium drugie i trzecie można połączyć w jedno - stadium pogłębiania się cyklonu.
Z punktu widzenia analizy frontologicznej rozróżniamy czasem:
- falę,
- cyklon młody i
- cyklon zokludowany.
Przejście cyklonu od jednego stadium do drugiego wiąże się ze zmianą pionowej budowy cyklonu oraz ze zmianami warunków pogody w obszarze objętym przez niego. |
Astronomia
